Eat Pray Love [2010] - dir: Ryan Murphy

Καθώς το χέρι μου γλιστρούσε ευχάριστα πριν δύο μήνες στις σελίδες του βιβλίου Eat Pray Love, συνειδητοποιούσα όλο και περισσότερο πόσο εύκολα μπορεί να ταυτιστεί κάποιος με την ιστορία της Elizabeth Gilbert. Κρατούσα ένα δυνατό όπλο για το πως ένας άνθρωπος μπορεί να βγει ζωντανός από τη σκληρή δοκιμασία της αναζήτησης της προσωπικής ισορροπίας. Δεν είναι λίγοι αυτοί που το προσπαθούν. Ο γλαφυρός τρόπος περιγραφής του πόνου που βίωσε η Gilbert μόνο και μόνο επειδή είχε το θάρρος να αρνηθεί τις ευκολίες της ζωής, ο αυτοσαρκασμός, το χιούμορ και η αμεσότητά της που σου ανοίγουν διάπλατα την πόρτα της ψυχής της για να μπεις εσύ ο άγνωστος μέσα, είναι ένα γλυκό βάλσαμο. Το ότι η παραγωγή της ταινίας κατέληξε σε μια τόσο αδιάφορη μεταφορά της ιστορίας στη μεγάλη οθόνη, δεν το περίμενα.

Μια Αμερικανίδα στο ζενίθ της ζωής, στην Νέα Υόρκη της αφθονίας, την πόλη που ούτε αυτή αλλά ούτε και οι επιθυμίες των κατοίκων της κοιμούνται ποτέ. Νέα, επιτυχημένη συγγραφέας, παντρεμένη, κυνηγός του χρόνου και της παραγωγικότητας, συνειδητοποιεί τις λάθος επιλογές της και επιτέλους βρίσκει το θάρρος να το δηλώσει δυνατά ανοίγοντας το κουτί της Πανδώρας. Επώδυνος χωρισμός, νέα σχέση, ακόμα πιο επώδυνοι χωρισμοί. Εδώ όμως δεν έχουμε μια γυναίκα που κοιτά την καλοπέραση της αλλά κάποια που θρηνεί για τα λάθη και την αδυναμία της να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των συντρόφων της, καταλήγοντας με μαθηματική ακρίβεια σε ψυχολογική πτώση, την θλίψη και την κατάθλιψη. Αλλά όπως γράφει και η ίδια στο βιβλίο της “Ο Θεός δεν σου κλείνει ποτέ την πόρτα κατάμουτρα πριν σου ανοίξει ένα πακέτο μπισκότα”. Γι αυτό και εισακούει την επαναλαμβανόμενη επιθυμία της να μάθει Ιταλικά, γνωρίζει μια Ινδή γκουρού και ένας μάγος από την Ινδονησία την προσκαλεί να τον επισκεφθεί. Στην Ιταλία. Στην Ινδία. Στην Ινδονησία. Η Αγία Τριάδα της.

Η Ιταλία είναι η πρώτη πρόκληση. Ένας λαός που αναγνωρίζει το δικαίωμά του στην απόλαυση και την dolce vita, λέξεις άγνωστες ως τότε γι αυτήν. Η τέχνη του“Δεν κάνω τίποτα” όμως αρχίζει να της γίνεται αγαπητή μιας και συμπίπτει απόλυτα με την ανάγκη για περισσότερη επαφή με τον εαυτό της αφήνοντας κατά μέρος τη διαρκή αυτό - επιβεβαίωση ότι η ευτυχία που της συμβαίνει της αξίζει, χαρακτηριστικό της υπερκινητικής προέλευσής της. Στην Ινδία θα εγκατασταθεί σε ένα ashram για να συναντήσει τον προσωπικό της Θεό μέσα από την προσευχή και το διαλογισμό. Στο πνευματικό αυτό ησυχαστήρια θα καταλάβει τη σημαντικότητα της γαλήνης, της ηρεμίας ότι η ενέργεια είναι πολύτιμη για να την ξοδεύει αλόγιστα και στον οποιονδήποτε. Ότι το σύμπαν θα σου φερθεί όπως του φέρεσαι κι εσύ. Η Ινδονησία θα είναι το τελευταίο της βήμα. Εκεί θα επιδιώξει την εσωτερική της ισορροπία αλλά και να ξανασυναντήσει τον μάγο που πριν αρκετούς μήνες είχε προβλέψει ότι θα μείνει κοντά του προκειμένου να της μεταφέρει τη Σοφία του. Κάπου εκεί έρχεται και ο έρωτας.

Έχω ξανασυναντήσει την αθώα παγίδα που σου στήνει το μυαλό όταν έχεις διαβάσει πρώτα το βιβλίο, μιας και τα γεγονότα έχουν ήδη πάρει μορφή στον χάρτη στης μνήμης. Είναι δύσκολο να δεχτείς την απόδοση της ίδιας ιστορίας από κάποιον άλλο. Όμως εδώ έχουμε μια επιφανειακή επαφή με το πνευματικό ταξίδι της Liz Gilbert, ένα χάδι που δεν τολμά να αγγίξει εις βάθος την ιστορία και να φτάσει στην ουσία του πράγματος. Όμορφες εικόνες από τον Ryan Murphy (γνωστός και ως σκηνοθέτης του μακάβριου Nip/Tuck) που κάνει μια μικρή έκπληξη με την ευαισθησία που δείχνει στην φυσική ομορφιά των τοπίων, η πάντα λαμπερή Julia Roberts αλλά πουθενά η ολοκληρωμένη ενσάρκωση της προσωπικότητα της Gilbert. Καμία περιγραφή στο πόσο δύσκολη είναι η επίτευξη της αυτοσυγκέντρωσης και του διαλογισμού, καμία αναφορά στο οικογενειακό της περιβάλλον, τους ψυχολογικούς λαβύρινθους, τη διαλυμένη της ψυχή, ενώ οι άνθρωποι που συνάντησε στη διαδρομή παρουσιάζονται σαν εύκολες γνωριμίες χωρίς ουσιαστικό αντίκτυπο στη ζωή της. Πώς μπορεί να αποτυπωθεί η τόλμη και το θάρρος αν οι ίδιοι οι δημιουργοί δεν ρισκάρουν;

Ίσως το πιο λυπηρό απ' όλα να είναι η έλλειψη ευαισθησίας απέναντι στην ιστορία της γυναίκας αυτής, προφανώς γιατί τα σίγουρα χρήματα δεν χρειάζονταν στην προκειμένη περίπτωση γερή και ρεαλιστική βάση. Όμως εδώ είναι το μεγάλο λάθος και η αποτυχία της ταινίας μιας και αποδεικνύεται πως οι ίδιοι άνθρωποι δεν “διάβασαν” σωστά τον τεράστιο απόηχο που είχε το βιβλίο. Αναγνωρίζω τη δυσκολία που έγκειται στο να περιγραφούν οι πλούσιες εμπειρίες που βίωσε η ηρωίδα σε ένα τόσο μεγάλο ταξίδι, όμως μέσα σε δυόμιση σχεδόν ώρες παρακολουθούμε ένα φευγαλέο πέρασμα από αυτή τη διαδρομή. Και ορισμένες φορές όλα δείχνουν να έχουν συμβεί με ένα χτύπημα των δαχτύλων. Κανένας άνθρωπος όμως δεν ξανά ενώθηκε έτσι απλά πριν γίνει πρώτα χίλια κομμάτια. Και εγώ δεν είδα ούτε ένα.