Black Swan [2010] - dir: Darren Aronofsky

Το κοριτσάκι που ψάχνει την γυναίκα μέσα του δεν μπορεί να ξεφύγει από το ροζ δωμάτιο, όμως το θέλει πολύ. Η γυναίκα που περπατά αγέρωχη στο δρόμο και την κοιτά με αυτοπεποίθηση είναι η ίδια. Η Νίνα καταδιώκεται από το είδωλό της, το alter ego της που γελά δαιμονισμένα. Πραγματικά δεν υπάρχει κανένας που να την απειλεί περισσότερο από τον ίδιο της τον εαυτό.

Η Νίνα είναι μια όμορφη νεαρή μπαλαρίνα μπροστά στην ευκαιρία της ζωής της: επιλέγεται ως η νέα πρίμα μπαλαρίνα για την παράσταση της Λίμνης των Κύκνων η οποία όμως καλείται να ενσαρκώσει και τους δύο ρόλους: του Λευκού αλλά και του Μαύρου Κύκνου. Ο Τόμας Λίροϊ την επέλεξε, κάτι βλέπει σ' αυτήν, πρέπει να τον ικανοποιήσει. Ο Λευκός βρίσκεται στο τσεπάκι πάνω από την καρδιά της, άλλα ο Μαύρος, που πλανεύει, μοιάζει ακατόρθωτος. Ο γυναικείος κλοιός σφίγγει: η Λίλυ η αντικαταστάτριά της δείχνει να την καταδιώκει, η μητέρα της δεν έχει ζωή παρά μόνο γι' αυτήν και η πικραμένη, πρώην μούσα, Μπεθ ξεσπάει την δυστυχία του τέλους μιας καριέρας πάνω της. Η Νίνα αρχίζει να βλέπει πράγματα που δεν υπάρχουν. Όμως κατοικούν βασανιστικά βαθιά στο υποσυνείδητό της.

Μια κοπέλα που επιδιώκει να γίνει κύκνος ή ένας κύκνος που προσπαθεί να μοιάζει με άνθρωπο; Η Νίνα ζητάει πολύ λίγα, θέλει απλά να είναι τέλεια και πονάει πολύ γι αυτό. Το δέρμα της ξεφλουδίζεται, τα νύχια της σπάνε, η πλάτη της αιμορραγεί, η ψυχή της τρέμει από τις παραισθήσεις, αλλά πιο πολύ πονάει που δεν μπορεί να ικανοποιήσει αυτόν που την επέλεξε. Δεν μπορεί να υποδυθεί τον Μαύρο Κύκνο αφού δεν γνωρίζει πως να αποπλανεί, να αφήνεται, να μην ελέγχει την κάθε της κίνηση. Πως θα μπορούσε όμως άλλωστε αφού πέρα από την ομορφιά και την αρτιότητα υπάρχει μια κοπέλα με επίπονη εκπαίδευση που έχει θυσιάσει την προσωπική της ζωή για να κερδίζει τον θαυμασμό και που γνωρίζει τόσο λίγα για την χαρά της ζωής. Ξανά και ξανά μέχρι να επιτύχει την τέλεια κίνηση, κάθε μόριο της ύπαρξής της οφείλει να είναι ολοκληρωτικά δοσμένο σ' αυτόν το σκοπό. Ένας κόσμος μοναχικός που είναι ή Λευκός ή Μαύρος, ή μία Τέλεια ή ένα Τίποτα.

Ο Aronofsky μοιάζει να κρατά ένα μαγικό ραβδί το οποίο κάθε φορά χτυπά πάνω στους ηθοποιούς που επιλέγει και αυτοί απελευθερώνουν μια πρωτοφανή λάμψη που ίσως να εκπλήσσει και τους ίδιους. Έτσι λοιπόν αφήνει και την Natalie Portman να μαγέψει με την αύρα που εκπέμπει το σώμα, το πρόσωπο, η υποκριτική της. Στρεβλώνοντας την κλασσική ιστορία της Λίμνης, γεμίζοντάς την με δικά του στοιχεία,“αρονοφσκικά”, το λυπητερό παραμύθι γίνεται το παρανοϊκό όνειρο της Νίνας που ζει μόνο για την τελειότητα. Σε μια ατμόσφαιρα πότε λευκή, πότε μαύρη (παρατηρείστε πως στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας η Νίνα φοράει ροζ-λευκά και η Λίλυ πάντα μαύρα) με ντελικάτα πρόσωπα που και αυτά ραγίζουν, ο μύθος της Λίμνης των Κύκνων περνά στη πραγματικότητα και παίρνει σάρκα στα οστά της πρίμας μπαλαρίνας.

Το άλλο χέρι όμως του Aronofsky πάντα σκάλιζε τη ρίζα του κακού και την πετούσε χωρίς περιτύλιγμα στα μάτια μας. Ξέρει πως πάνω στη σκηνή υπάρχουν θεοί και πίσω από αυτή δαίμονες και αισθάνεται τον σπαραγμό του καλλιτέχνη που δεν αντέχει να μην ακούει το χειροκρότημα. Και η αυτοκαταστροφή έχει την τρομακτική γοητεία της παράνοιας που πάντα άντεχε να αγαπά. Ακόμη όμως και αν οι ήρωές του έχουν μόνο μια μικρή ζωή στην οθόνη, έχουν μια αιωνιότητα στην σκέψη μας. Ελπίζω ο ήχος των χειροκροτημάτων μας να μην σιγήσει ποτέ στα αυτιά του.